Trong nền kinh tế tri thức hiện nay, sáng tạo và đổi mới công nghệ trở thành động lực cốt lõi cho sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Việc bảo hộ quyền đối với sáng chế không chỉ nhằm ghi nhận công sức, trí tuệ của các nhà sáng tạo mà còn góp phần thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Tuy nhiên, thực tiễn tại Việt Nam cho thấy tình trạng xâm phạm quyền đối với sáng chế vẫn còn diễn ra phổ biến với nhiều hình thức và mức độ khác nhau, gây khó khăn cho công tác thực thi pháp luật. Những hành vi vi phạm này có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho chủ sở hữu sáng chế và cần được xử lý kịp thời, triệt để theo quy định của pháp luật.
Điều kiện bảo hộ đối với sáng chế
Sáng chế là giải pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quy trình nhằm giải quyết một vấn đề xác định bằng việc ứng dụng các quy luật tự nhiên.
Sáng chế được bảo hộ dưới hình thức cấp Bằng độc quyền sáng chế nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Có tính mới;
- Có trình độ sáng tạo;
- Có khả năng áp dụng công nghiệp.
Sáng chế được bảo hộ dưới hình thức cấp Bằng độc quyền giải pháp hữu ích nếu không phải là hiểu biết thông thường và đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Có tính mới;
- Có khả năng áp dụng công nghiệp
[Điều 58 Luật Sở hữu trí tuệ]
Hành vi xâm phạm quyền đối với sáng chế
- Sử dụng sáng chế được bảo hộ trong thời hạn hiệu lực của văn bằng bảo hộ mà không được phép của chủ sở hữu;
- Sử dụng sáng chế mà không trả tiền đền bù theo quy định về quyền tạm thời quy định tại Điều 131 của Luật SHTT.
[Điều 126 Luật Sở hữu trí tuệ]
Xem thêm: Xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bằng biện pháp dân sự
Các yếu tố xâm phạm quyền đối với sáng chế có thể thuộc một trong các dạng
- Sản phẩm hoặc bộ phận (phần) sản phẩm trùng hoặc tương đương với sản phẩm hoặc bộ phận (phần) của sản phẩm thuộc phạm vi bảo hộ sáng chế;
- Quy trình trùng hoặc tương đương với quy trình thuộc phạm vi bảo hộ sáng chế;
- Sản phẩm hoặc bộ phận (phần) của sản phẩm được sản xuất theo quy trình trùng hoặc tương đương với quy trình thuộc phạm vi bảo hộ sáng chế.
- Căn cứ để xác định yếu tố xâm phạm quyền đối với sáng chế là phạm vi bảo hộ sáng chế được xác định theo Bằng độc quyền sáng chế, Bằng độc quyền giải pháp hữu ích hoặc bản trích lục Sổ đăng ký quốc gia về sở hữu công nghiệp.
[Điều 74 Nghị định 65/2023/NĐ-CP]
Biện pháp xử lý hành vi xâm phạm quyền đối với sáng chế
Các hành vi xâm phạm quyền đối với sáng chế có thể bị xử lý bằng ba nhóm biện pháp khác nhau tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.
Về dân sự, Tòa án có thẩm quyền áp dụng các biện pháp như buộc chấm dứt hành vi xâm phạm, buộc xin lỗi và cải chính công khai, buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự, bồi thường thiệt hại, cũng như buộc tiêu hủy hoặc phân phối, đưa vào sử dụng phi thương mại đối với hàng hóa, nguyên liệu, vật liệu, phương tiện vi phạm.
Về hành chính, tổ chức, cá nhân vi phạm có thể bị xử phạt bằng các hình thức theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, đồng thời có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như buộc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hóa và phương tiện vi phạm, miễn không làm ảnh hưởng đến quyền khai thác của chủ thể quyền.
Về hình sự, hành vi xâm phạm quyền đối với sáng chế còn có thể bị xử lý hình sự, với các khung hình phạt quy định tại Điều 226 Bộ Luật Hình sự.
Như vậy, hệ thống pháp luật đã thiết lập cơ chế xử lý toàn diện, bao gồm dân sự, hành chính và hình sự.
Để biết thêm thông tin chi tiết về các thủ tục, dịch vụ vui lòng liên hệ Suntrust để được tư vấn và hỗ trợ.
